Ngữ pháp Tiếng Nhật sơ cấp: Bài 1 - Giáo trình Minano Nihongo

Chú ý: từ bài này trở về sau, quy ước là: * Chữ Romaji khi các bạn nhìn thấy chữ thường tức là chữ đó viết bằng HIRAGANA, còn chữ IN là viết bằng KATAKANA.

         Ví dụ:

: (chữ thường) tức là chữ này viết bằng HIRAGANA
: (chữ INH) tức là chữ này viết bằng KATAKANA

* các từ như , ,..... thì đây là do ngữ pháp nên đọc là wa, còn khi viết bằng HIRAGANA là viết chữ は tức là , , .....　

I. TỪ VỰNG わたし : tôi わたしたち : chúng ta, chúng tôi あなた : bạn あのひと : người kia あのかた : vị kia みなさん : các bạn, các anh, các chị, mọi người ～さん <～san> : anh ～, chị ～
～ちゃん <～chan> : bé ( dùng cho nữ) hoặc gọi thân mật cho trẻ con ( cả nam lẫn nữ) ～くん <～kun> : bé (dùng cho nam) hoặc gọi thân mật ～じん <～jin> : người nước ～
せんせい : giáo viên きょうし : giáo viên ( dùng để nói đến nghề nghiệp) がくせい : học sinh, sinh viên かいしゃいん : nhân viên công ty ～しゃいん <～shain> : nhân viên công ty ～
ぎんこういん : nhân viên ngân hàng いしゃ : bác sĩ けんきゅうしゃ : nghiên cứu sinh エンジニア : kỹ sư だいがく : trường đại học びょういん : bệnh viện でんき : điện だれ : ai (hỏi người nào đó) どなた : ngài nào, vị nào (cùng nghĩa trên nhưng lịch sự hơn) ～さい: <～sai> : ～tuổi なんさい : mấy tuổi おいくつ : mấy tuổi (Dùng lịch sự hơn) はい : vâng いいえ : không しつれいですが : xin lỗi ( khi muốn nhờ ai việc gì đó) おなまえは？ : bạn tên gì? はじめまして : chào lần đầu gặp nhau どうぞよろしくおねがいします : rất hân hạnh được làm quen こちらは～さんです ～san desu> : đây là ngài ～
～からきました <～kara kimashita> : đến từ ～
アメリカ : Mỹ イギリス : Anh インド : Ấn Độ インドネシア : Indonesia かんこく : Hàn quốc タイ : Thái Lan ちゅうごく : Trung Quốc ドイツ : Đức にほん : Nhật フランス : Pháp ブラジル : Brazil さくらだいがく : Trường ĐH Sakura ふじだいがく : Trường ĐH Phú Sĩ
IMC: tên công ty パワーでんき : tên công ty điện khí Power ブラジルエア : hàng không Brazil
AKC: tên công ty

II. NGỮ PHÁP

Mẫu câu 1: _____は_____です。

* Với mẫu câu này ta dùng trợ từ は (đọc là , chứ không phải là trong bảng chữ - đây là cấu trúc câu-.) Từ chỗ này về sau sẽ viết là luôn, các bạn cứ hiểu khi viết sẽ là viết chữ trong bảng chữ

* Cách dùng: Dùng để nói tên, nghề nghiệp, quốc tịch ( tương tự như động từ TO BE của tiếng Anh. * Đây là mẫu câu khẳng định

Vd: わたし　は　マイク　ミラー　です。

( tôi là Michael Miler)


Mẫu câu 2: _____は_____じゃ/ではありません。

* Mẫu câu vẫn dùng trợ từ は nhưng với ý nghĩa phủ định. Ở mẫu câu này ta có thể dùng　じゃ hoặc　では đi trước　ありません　đều được.

* Cách dùng tương tự như cấu trúc khẳng định.
Vd: サントスさん　は　がくせい　じゃ (では) ありません。

( anh Santose không phải là sinh viên.)


Mẫu câu 3:_____は _____ですか。

* Đây là dạng câu hỏi với trợ từ　は và trợ từ nghi vấn　か ở cuối câu

* Cách dùng: Câu hỏi dạng này được dịch là “ _______ có phải không?” ( giống với To BE của tiếng Anh)

Vd: ミラーさん　は　かいしゃいん　ですか。

( anh Miler có phải là nhân viên công ty không?) サントスさん　も　かいしゃいん　です。[/color]( anh Santose cũng là nhân viên công ty)


Mẫu câu 4: _____も _____です（か）。

* Đây là mẫu câu dùng trợ từ も với ý nghĩa là “cũng là” ( “too” trong tiếng Anh đó mà!!!!)

* Đây là trợ trừ có thể dùng để hỏi và trả lời. Khi dùng để hỏi thì người trả lời bắt buộc phải dùng　はい để xác nhận hoặc　いいえ　để phủ định câu hỏi. Nếu xác nhận ý kiến thì dùng trợ từ　も, chọn phủ định thì phải dùng trợ từ 　は.

Cách dùng: thay thế vị trí của trợ từ　は và mang nghĩa “cũng là”
Vd:
A: わたしはベトナムじんです。あなたも ( ベトナムじんですか )

(Tôi là người Việt Nam, bạn cũng là người Việt Nam phải không ?)
B: はい、わたしもベトナムじんです。わたしはだいがくせいです、あなたも？

(Vâng, tôi cũng là người Việt Nam. Tôi là sinh viên đại học, còn anh cũng vậy phải không)

A: いいえ、わたしはだいがくせいじゃありません。（わたしは）かいしゃいんです

(Không, tôi không phải là sinh viên đại học, tôi là nhân viên công ty.)

CHÚ Ý: Đối với các cấu có quá nhiều chủ ngữ “watashi wa” hoặc các câu hỏi trùng lắp ta có thể lược bỏ bớt cho câu văn ngắn gọn.


５．ミラーさん　は　 IMC　の　しゃいん　です。
ーsan wa IMC no shain desu>
(Anh Michael là nhân viên công ty IMC)
６．テレサちゃん　は　なんさい（おいくつ）　ですか。

(Bé Teresa bao nhiêu tuổi?) テレサちゃん　は　きゅうさい　です。

(Bé Teresa 9 tuổi)
７．あのひと (かた) はだれ (どなた) ですか。

(Người này (vị này) là ai (ngài nào) vậy ? あの　ひと（かた）　は　きむらさんです。

(Người này (vị này) là anh (ông) Kimura.)


Mẫu câu 5: _____ は___～の～
- Đây là cấu trúc dùng trợ từ　の để chỉ sự sở hữu.
- Có khi mang nghĩa là “của” nhưng có khi không mang nghĩa để câu văn hay hơn.
Vd: 　IMC　のしゃいん.
(Nhân viên của công ty IMC>
　　日本語　　の　ほん

(Sách tiếng Nhật)


Mẫu câu 6: _____は　なんさい（おいくつ）　ですか。
_____ は～さい<～sai>　です。
- Đây là mẫu câu hỏi với từ để hỏi ( nghi vấn từ)　なんさい　（おいくつ） dùng để hỏi tuổi
- なんさい Dùng để hỏi trẻ nhỏ ( dưới 10 tuổi).　
おいくつ Dùng để hỏi 1 cách lịch sự.

Vd: たろくんはなんさいですか

(Bé Taro mấy tuổi vậy ?) たろくんはきゅうさいです
(Bé Taro 9 tuổi)
やまださんはおいくつですか

(Anh Yamada bao nhiêu tuổi vậy?) やまださんはよんじゅうごさいです

(Anh Yamada 45 tuổi)


Số đếm: いち ：１
に ：　２
さん ：３
よん（し） ( ：４
ご ：５
ろく ：６
なな（しち） ( ：７
はち ：　８
きゅう ：　９
じゅう ：　１０
じゅういち ：　１１
じゅうに ：１２
にじゅう ：　２０
にじゅういち ：２１
にじゅうに ：　２２
いっさい　 ： 1 tuổi にじゅういっさい ： 21 tuổi はたち ： 20 tuổi


Mẫu câu 7: a. _____は　～さん（さま）<～san(sama)>ですか。
b. _____ は だれ（どなた）ですか。
- Mẫu câu (a.) dùng để xác định lại tên một người.
- Mẫu câu (b.) dùng để hỏi tên một người với nghi vấn từ　だれ　（どなた）
- Mẫu câu (b.) dùng từ thông dụng là　だれ, khi muốn nói 1 cách lịch sự thì dùng　どなた.
Vd:
a. あの　ひと（かた）　は　きむらさんです。

(Người này (vị này) là anh (ông) Kimura.)
b. あのひとはだれですか。

(Người này là ai vậy ?)
あのかたはどなたですか

(Vị này là ngài nào vậy?)

Các điểm chú ý thêm:
Khi giới thiệu tên mình không bao giờ được nói thêm chữ さん hoặc さま ( có nghĩa là ngài, gọi một cách tôn kính) vì trong tiếng Nhật có sự tế nhị là người Nhật luôn tự hạ mình trước người khác. Khi giới thiệu tên người khác thì phải thêm chữ さん hoặc さま ( khi giới thiệu người lớn tuổi có địa vị xã hội cao)


Mẫu câu 8:__A___ は　なに　じん　ですか。
+ ___A__ は_____　じん　です。
- Đây là mẫu câu dùng để hỏi Quốc tịch của một người.
- Nghĩa là ( ___A__ là người nước nào?)
Vd:
- A san wa nani jin desuka. ( A là người nước nào?)
+ A san wa BETONAMU jin desu.( A là người Việt Nam)


Mẫu câu 9: ___A__ は ___1__ですか、___2__ですか。
+ ___A__は __1(2)___です。

- Đây là dạng câu hỏi chọn lựa trong hai hay nhiều sự vật, sự việc khác nhau.
- Nghĩa là “ ___A__ là _____ hay là _____?”
Vd:
- A san wa ENGINIA desuka, isha desuka. ( A là kĩ sư hay là bác sĩ ?)
+ A san wa isha desu. ( A là bác sĩ


Mẫu câu 10: ___A__は　なんの～ _____ですか。
＋　A は　～の～　です。
- Đây là câu hỏi về bản chất của một sự vật, sự việc
- Nghiã là: “A là _____ gì?”
Vd:
-Kono hon wa nanno hon desuka. ( cuốn sách này là sách gì?)
+ Kono hon wa Nihongo no hon desu.( cuốn sách này là sách tiếng Nhật)


Mẫu câu 11: ___A__ は　なん　ですか。
＋A　は　～　です。
- Đây là câu hỏi với từ để hỏi:
- Nghĩa của từ để hỏi này là “ A là Cái gì?”
Vd:
- Kore wa nandesuka. (đây là cái gì?)
+ Kore wa NOTO desu. (đay là cuốn tập)


Mẫu câu 12: おなまえ　は？　－　あなたのなまえ　は　なんですか。
＋　わたし　は　A　です。
（しつれですが、おなまえは？）Đây là câu hỏi lịch sự.
- Đây là câu hỏi dùng để hỏi tên.
- Nghĩa là “ Tên của bạn ____ là gì?”
Vd:
- Onamae wa. ( hoặc shitsure desu ga, onamaewa hoặc Anatano namae wa nandesuka) ( Tên bạn là gì?)
+ watashi wa A desu. Tên tôi là A


Mẫu câu 13: いなか　は　どこ　ですか。
＋　わたしのいなか　は　～　です。
- Đây là câu hỏi dùng để hỏi quê hương của ai đó. Dùng Nghi vấn từ để hỏi nơi chốn
- Nghĩa là “ Quê của _____ ở đâu?”
Vd:
- Inaka wa doko desuka ( Quê của bạn ở đâu?)
+ watashi no inaka wa HANOI desu.( quê tôi ở Hà Nội)